◾اختلال شخصیت مرزی
BPD) Borderline Personality Disorder)
✍🏻در این اختلال الگوی پایداریی از بی ثباتی در روابط میان فردی، واکنش های هیجانی و هویت و همچنین رفتارهای تکانشگرانه می بینیم که با نشانه های زیر قابل تشخیص است :
🔹این افراد ترس شدیدی از ترک و یا طرد شدن (واقعی یا خیالی) دارند
🔸تلاش زیاد و مضطربانه برای جلوگیری از این ترک یا طرد شدن خیالی می کنند ، به طور مثال برای اینکه نامزدش ترکش نکند تن به هر شکل از رابطه می دهند فقط بخاطر اینکه پارتنر عاطفی شون را از دست ندهند .
حتی ممکن است برای اجتناب از ترک شدن(واقعی یا خیالی) خودشان از دیگران فاصله بگیرند و ارتباطشون را با آنها قطع کنند .
🔹رفتار ناپایدار و غیرقابل پیش بینی از ویژگی های دیگر این افراد است. به طور مثال یکدفعه وارد یک رابطه جدی میشوند ، ناگهان هم رابطه را قطع میکنند .
🔸رفتارهای آسیب به خود و ژست های خودکشی از دیگرخصوصیات این افراد است به طور مثال تیغ روی بدن خود می کشند و یا بدون برنامه ریزی و صرفا براساس یک ناراحتی لحظه ای دست به خودکشی می زنند .
🔹اغلب هیجان آنها افسرده و همراه بااحساس پوچی شدید است و اصطلاح شایع آنها خوب که چی است ، یعنی انگار در زندگی هیچ چیزی اون انگیزه لازم برای زندگی پویا را به آنها نمی دهد .
🔸همچنین پرخاشگری در روابط میان فردی از نمودهای مشکل این افراد در کنترل تکانه است به طور مثال دچار خشم های انفجاری و شدید می شوند که چند ساعت بعد خودشان هم پشیمان می شوند .
🔹این افراد تکانشگری دارند ، یعنی یک رفتاری را انجام می دهند و بعد به عواقب آن فکر می کنند مانند زدن حرفی در جایگاه نادرست ، خرید بی ملاحظه ، رابطه جنسی بی فکر ، رانندگی پرخطر و…
🔸اختلالاتی که در آنها عدم کنترل تکانه وجود دارد ، در اختلال شخصیت مرزی به عنوان اختلال همایند دیده میشوند. اختلالاتی همچون اختلال خوردن،اختلال مصرف مواد و یا روابط جنسی متعدد.
🔹مکانیزم دفاعی این افراد دو نیمه سازی است. درواقع این افراد دنیا را سفید و سیاه و یا ۰و۱۰۰می بینند و این دوگانه دیدن دنیا در مورد افراد در اطرافشون نیز صدق می کند ، به طور مثال یک روز عاشق یک فرد می شوند و روز دیگر با یک رفتار از آن فرد ازش نفرت پیدا می کنند
🔸این افراد بحران و آشفتگی در هویت دارند ، به طور مثال در سن ۳۰ سالگی هنوز علاقمندی خود را پیدا نکردند و یا در این سن شغل و یا رشته تحصیلی ثابتی برای خود انتخاب نکرده اند .
🔹رایج ترین درمان روانشناختی این اختلال رفتار درمانی جدلی یا دیالکتیکی(DBT)است. در درمان دارویی این اختلال نیز اغلب از داروهای ضدافسردگی و تثبیت کننده خلق(لیتیوم)و انتاگونیست های دوپامین استفاده میشود.
🔸در یک تا دو درصد از جمعیت وجود دارد و در زن‌ها نیز دو برابر مردها شایع است.
🔹شیوع اختلال افسردگی اساسی، اختلالات مربوط به مصرف الکل، و سوء مصرف مواد، در بستگان درجه اول افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، بیشتر از جمعیت عمومی است.
◾معیارهای DSM5 برای اختلال شخصیت مرزی :
A. بی ثباتی در روابط بین فردی، خودانگاره، و حالات عاطفی و احساسات و هیجانات، و نیز آشکارا تکانشی بودن، به صورت الگویی نافذ و فراگیر که از اوایل بزرگسالی شروع شده باشد و در زمینه‌های مختلف به چشم آید، که علامتش وجود حداقل پنج عدد از موارد زیر است:
۱_ انجام تلاش‌های مضطربانه توأم با سراسیمگی برای اجتناب از ترک شدن واقعی یا تصوری.
۲_ بی‌ثبات در روابط بین فردی به صورت الگویی که مشخصه‌اش تناوب میان دو قطب افراطی است: آرمانی‌نمایی و بی‌ارزش‌نمایی
۳_ اختلال هویت دارند؛ بی‌ثبات بودن واضح و دائم خودانگاره یا احساس فرد در مورد خودش.
۴_ تکانشی بودن لااقل در دو حوزه از حوزه‌هایی که بالقوه به فرد صدمه می‌زنند. (مثلاً خرج کردن پول، روابط جنسی، سوء مصرف مواد، بی‌ملاحظه رانندگی کردن، شکمبارگی)
۵_ رفتار، ژست، یا تهدید به خودکشی به صورت مکرر، یا خود زنی‌های مکرر.
۶_ بی‌ثباتی در حالت عاطفی و احساسی به صورت واکنش‌پذیری آشکار خلق (مثل ملال، تحریک‌پذیری، یا اضطراب شدید و حمله‌ای [اپیزودیک] که چند ساعتی طول بکشد و به ندرت بیش از چند روز است)
۷_ احساس پوچی و خلا می کند.
۸_ نامتناسب و شدید بودن خشم یا دشواری در کنترل بر خشم (مثلاً تندخو شدن‌های پیاپی، خشمگین بودن دائمی، نزاع کردن‌های مکرر)
۹_ بروز افکار پارانوییدی یا علایم شدید گسستگی به صورت گذرا و در مواقع فشار روانی (استرس)
▫️به گزارش DSM-5، نرخ شیوع اختلال شخصیت مرزی در جامعه حدود ۱.۶٪ تخمین زده میشود اما ممکن است تا ۵.۹٪ افزایش یابد. درمان این افراد روان درمانی و دارودرمانی بصورت همزمان است و نیازمند درمان بلند مدت هستند .