◾اعتیاد
اعتیاد حالتی است که فرد هم از نظر جسمانی و هم از نظر روانی به ماده ای وابستگی پیدا می کند ، بطوریکه این ماده حالت نشئگی در فرد ایجاد می کند و به تدریج برای دست یافتن به این حال ، فرد مجبور است که مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد و در صورت کاهش یا قطع ماده مصرفی به علا ئم ناراحت کننده ای دچار می شود و به تدریج نسبت به آداب و مسئولیت های خانوادگی و اجتماعی خود بی تفاوت می شود . اعتیاد وابستگی به هرگونه ماده ای است که در اثر مصرف مکرر و اجتناب ناپذیر آن ماده ایجاد میشود.
◾مواد مخدرچیست؟
به هر ماده ای که موجب تغییر در کارکرد طبیعی مغز شود ، ماده مخدر می گویند . این تغییرات می تواند به صورت تغییر در خواب، اشتها، یا بصورت هیجان ، افسردگی ، رفتار نابهنجار , عصبانیت یا اختلال در قضاوت و شعور خود را نشان دهد. هر چیزی به غیر از غذا ، که به منظور تغییر عملکرد بدن و روان استفاده شود ماده مخدر نام دارد و باعث تغییر و ایجاد حالت خاص در نحوه تفکر ، احساس و اعمال فرد می شوند.
◾انواع وابستگی به مواد
▫️وابستگی جسمی : حالتی است که چنانچه دوره آن ماده در بدن فرد تمام شود ، برای فرد ناراحتی و اختلال شدید جسمی به وی دست می دهد
▫️وابستگی روانی : احساسی است که شخص برای کسب لذت مجدد ، نیازمند مصرف است که بصورت ولع و وسوسه مداوم بروز می کند
✔️وابستگی به مواد اعتیاد آور باعث بروز برخی رفتارها و حالت های غیر عادی در فرد میشود که عبارتند از :
- فرد وابسته برای رسیدن به حالت نشئه مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد
- فرد وابسته در صورت عدم مصرف ماده به عوارض ناراحت کننده ای دچار می شود که به آن خماری گفته میشود
- به تدریج نسبت به آداب و مسئو لیت های خانوادگی و اجتماعی خود بی تفاوت می شود
- فرد وابسته گاهی به ترک ماده تمایل پیدا می کند اما نمی تواند آن را ترک کند.
◾حالتهای مختلف مصرف مواد
🔸عدم مصرف : فرد مواد یا مشروبات الکلی مصرف نمی کند
🔸مصرف آزمایشی : فرد به دلیل کنجکاوی مواد مصرف می کند و ممکن است مصرف را ادامه دهد یا مصرف را قطع کند.
🔸مصرف گهگاهی یا تفننی : در مهمانی یا پارتی یا به ,اصرار دوستان گهگاهی مواد مصرف می کند و مصرف مواد برای سرگرمی و تفریح است و می خواهد از آن لذت ببرد
🔸مصرف پزشکی : با دستور پزشک مواد مصرف می کند که آسیب آن کم است
🔸مصرف آسیب زا یا سوء مصرف : مصرف مواد به طوری که باعث آسیب های مختلف به فرد می شود مانند مشکل تحصیلی ، جسمی و خانوادگی
🔸مصرف مواد وابسته : فرد به لحاظ جسمی و چه از نظر روانی به ماده وابسته است و در مصرف افراط می کند ومشکالت جدی برای او به بار می آورد .
◾عوامل گرایش به اعتیاد
🔹عوامل دارویی: گاهی مواد مخدر، مخصوصا ترکیبات تریاک برای تسکین درد بوسیله پزشک یا افراد دیگر تجویز می شود و همین تسکین موقت، فرد را به تکرار مصرف و در نتیجه اعتیاد می کشاند
🔹عوامل روانی: اضطراب، احساس تنهایی، گرایش به افسردگی، فقر در روابط عاطفی و احساس بی کفایتی از ویژگی های عمده ی روانی معتادان است
🔹عوامل خانوادگی: خانواده های آشفته، خانواده هایی که دارای مشکلات ارتباطی هستند و یا اعتیاد در بین اعضای خانواده رایج است، مشکلات زناشویی و اختلافات خانوادگی ، از جمله عوامل سوق دهنده ی افراد به سمت اعتیاد به شمار می روند
🔹عوامل اجتماعی: فقر، بیکاری، وجود دوستان ناباب، عرضه ی زیاد و سهولت دسترسی مواد، از جمله مهمترین عوامل اجتماعی اعتیاد هستند.
🔹عوامل فرهنگی : تحول ارزش ها، فاصله و شکاف فرهنگی بین نسل ها، سست شدن اعتقادات دینی و باورهای مذهبی و سنتی، گسترش احساس یأس و ناامیدی از جمله مهمترین عوامل فرهنگی زمینه ساز اعتیاد هستند
🔹عوامل سیاسی : تاریخ بیانگر آن است که همواره استعمارگران برای تداوم تسلط استعماری خود، از توسعه ی اعتیاد برای گسترش و تداوم نفوذ خود استفاده کرده اند
✔️مهمترین عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی اعتیادشامل موارد زیر است:
- عوامل فردی اعتیاد :کمبود اعتماد به نفس – تمایل به اعمال زشت و خلاف -درد یا بیماری جسمی -مورد خشونت قرار گرفتن – وضعیت بد تحصیلی – ناراحتی روانی – نظر مثبت به مواد – داشتن زمینه ارثی
- عوامل خانوادگی اعتیاد: رها کردن فرزند به حال خود- مصرف مواد توسط دیگر اعضای خانواده -طلاق و جدایی – تشنج و درگیری در خانواد
- عوامل اجتماعی اعتیاد : مهاجرت -دوستان معتاد -دسترسی آسان به مواد -طرد شدن -فقر – بیکاری
✴️بنابراین مصرف هر ماده ای که حالت نشئگی در فرد ایجاد می کند و به تدریج برای دست یافتن به این حال ، فرد مجبور است که مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد ، اعتیاد به حساب می آید و فرد قطعا نیاز به مراجعه به متخصص در این حوزه را دارد .
